شبکه یاری کودکان کار

۶ توصیه‌ی رفتاری در مواجهه با کودکان کار

🔻کودک و جایگاه آن در جامعه، معیار مهمی برای ارزیابی سطح توسعه‌یافتگی و فرهنگ در هر جامعه است. قطعا کار کردن حق کودکان نیست و تشکل‌های مردمی متعددی برای کاهش و محو کار کودک در تلاشند؛ اما واقعیت تلخ این است که کودکان کار به طور پیدا و پنهان در جامعه در مشاغل مختلف حضور دارند. شهروندان در موارد مختلف در جایگاه رهگذر، مشتری و … ممکن است با این کودکان مواجه شوند. رعایت توصیه‌های زیر می‌تواند از وارد ساختن آسیب‌های مضاعف به کودکان پیش‌گیری کند.

🔻شش توصیه‌ی رفتاری برای عموم در مواجهه با کودکان کار:

1⃣کودکان کار را نادیده نگیریم. نگاه نکردن و جواب ندادن به آنها، عین نادیده گرفتن است که می‌تواند موجب آسیب‌های فردی و اجتماعی جبران‌ناپذیری شود.

2⃣اگر تصمیم گرفتیم از کودکان خرید نکنیم، می‌توانیم در پاسخ به تقاضای آنها برای خرید کالا، مودبانه بگوییم «نه ممنون» و اگر لازم بود، جوابمان را چند بار تکرار کنیم. به کار بردن خشونت کلامی و رفتاری در این زمینه، نقض حقوق آن کودک است.

3⃣این تفکر که همه‌ی کودکان کار (دست‌فروش، متکدی، شیشه‌شوی و اسپند‌ دودکن) برای فرد دیگری کار می‌کنند یا باند هستند در بیشتر موارد، اشتباه است. اغلب کودکان کار، نان‌آوران کوچک خانواده‌هایشان هستند. برای کار و تلاش آنها احترام قائل شویم و از بیان این جمله که «شما باند هستید.» در مقابل کودکان پرهیز کنیم.

4⃣در صورت مشاهده‌ی کودکانی که در معرض آسیب جدی جانی هستند، نظیر کودکان بسیار کم‌سال، کودکانی که از ماشین‌ها آویزان می‌شوند، کودکانی که در ظاهرشان آثار شکنجه و ضرب و شتم وجود دارد، به سرعت مراتب را به اورژانس اجتماعی (با شماره تماس 123) و یا سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در این زمینه گزارش دهیم. یکی از وظایف اورژانس اجتماعی رسیدگی به موارد این‌چنینی است.

5⃣پول دادن بی‌دلیل یا پرداخت مبالغ بالا در ازای کالایی که کودک می‌فروشد، در درازمدت تاثیر منفی بر شخصیت کودکان گذاشته و باعث تشویق روحی کودک به کارهای کاذب (حتی در آینده) می‌شود. لذا در صورت تمایل به خرید، با کودکان مانند یک فروشنده مواجه شویم و از رفتارهای ترحم‌آمیز افراطی پرهیز کنیم.

6⃣در مقابل خشونت یا بی‌احترامی دیگران به کودکان کار، سکوت نکنیم. حداقل اقدام در این زمینه، تذکر کلامی به افراد و نیز حمایت از کودک در معرض خشونت است.

🔻راه‌های درست و ریشه‌ای کمک به کودکان کار را بیابیم. اگر هر روز از دیدن کودکان در چهارراه‌ها در رنج هستیم، بدانیم که ریشه‌ی این مساله در خیابان نیست؛ بلکه ریشه‌ها در فقر مالی یا فرهنگی خانواده، خاستگاه کودک، محله و جامعه است. لذا توصیه می‌شود برای کمک اثربخش به کودکان به سازمان‌های فعال در این زمینه بپیوندیم و برای خود به عنوان یک شهروند مسئول، فعالیتی داوطلبانه تعریف نماییم.